نوجوانی از نظر روانشناسی

نوجوانی مرحله‌ای از رشد بین کودکی و بزرگسالی است که در آن فرآیند رشد جسمی، روانی و اجتماعی رخ می‌دهد که انسان را به تبدیل شدن به بزرگسال سوق می‌دهد. نوجوانی دورانی است که فرد از نظر فیزیک و روان رشد چشم گیری دارد. تغیراتی که در این دوران صورت می گیرند معمولا در بین دوره های کودکی و جوانی می باشند. تغییرات دوران نوجوانی شامل بلوغ جنسی، تغییرات اجتماعی و روانی و… می باشند. نمی توان برای نوجوانی سن مشخصی را تعیین کرد و جوامع مختلف متفاوت می باشد و عوامل زیادی از قبیل ژنتیک، آب و هوا، جوامع مختلف، تغذیه و… بر آن تاثیر دارند. 

نقش روانشناسی و درمانگر نوجوان چیست؟

نوجوانی که در طول دوران کودکی فرآیندهای تغییر شناختی، عاطفی، فیزیکی، رفتاری و اجتماعی را پشت سر گذاشته است، دیگر کودک نیست. اما او در یک دوره متوسط ​​است که هنوز بالغ نشده است. تغییرات زیادی هم در بدن و هم در دنیای روح رخ می دهد. روانشناس نوجوان متخصصانی هستند که از نوجوانان حمایت می کنند تا این مرحله بسیار مهم زندگی را با بیشترین دقت و تمرکز و کمترین آسیب سپری کنند. فرد در سنین نوجوانی برای شناخت خود و شکل دادن به شخصیت خود سعی در یافتن پاسخ سوال «من کیستم» دارد. در این دوران دردناک، نوجوانان و خانواده هایشان ممکن است ندانند چگونه با مشکلات پیش آمده کنار بیایند و نیاز به حمایت روانی داشته باشند. کار روان درمانی انجام شده در این دوره نقش پیشگیرانه، محافظتی و حمایتی برای بزرگسالی درمانی و سالم دارد تا بتوانیم این دوران سخت را به شکلی سالم پشت سر بگذاریم.

پیشنهاد : والدین کنترل گری که تجاوزگران روحی و روانی فرزند خود هستند

اهمیت روانشناسی نوجوان

نوجوانی دورانی است که فرد رفتار های تندی دارد و قطعا والدین با این رفتار ها آشنایی دارند. بخاطر حساسیتی که در دوران نوجوانی وجود دارد، والدین باید با روانشناسی نوجوان آشنایی های لازم را داشته باشند تا متوجه تغییرات آنها بشوند و با آنها منطقی رفتار کنند. روانشناسی نوجوان به این دلیل حائز اهمیت فراوان می باشد زیرا در این دوران تغییرات زیادی در فرد صورت می گیرد و تکالیف ها و مهارت های زیادی را باید یاد بگیرد و بپذیرد.

خدمات مشاوره روانشناسی نوجوان

خدمات روانشناسی نوجوان با حمایت حرفه ای از نوجوانان 12 تا 21 ساله برای سازگاری با این دوره جدید زندگی، حفظ سلامت روان، غلبه بر مشکلات عاطفی، رشدی، رفتاری و کسب مهارت ها ارائه می شود.  در این زمینه با خانواده‌هایی که مهم‌ترین منبع حمایت در زندگی نوجوانان هستند نیز کار می‌کند و آنها را در این فرآیند مشارکت می‌دهد.

هدف روانشناسی نوجوان افزایش آگاهی در مورد این است که چه نوع نگرش هایی برای مادران و پدران و فرزندان نوجوانشان مفیدتر است تا با مشکلاتی که تجربه می کنند کنار بیایند. با حمایت متخصصی مجرب، مجهز، صمیمی و دلسوز، هدف این است که نوجوانان و والدینشان زندگی خوشایندی داشته باشند، احساس خوبی نسبت به خود داشته باشند و کیفیت زندگی خود را افزایش دهند.

اهمیت روانشناسی نوجوان و والدین

در کار خود به عنوان یک روانشناس نوجوان ، اغلب به نوجوانانی برمی خورم که به دلایل مختلف به مشاوره مراجعه می کنند: مشکلات رفتاری، مشکلات در مدیریت احساسات، مشکلات در روابط اجتماعی و خانوادگی، بی انگیزگی، بی حوصلگی و … وقتی با والدین آنها مصاحبه می کنم لفظ های بسیار مشابهی را می یابم که انگار تصوری است که والدین از دوران نوجوانی دارند. من متداول ترین نظرات را انتخاب کرده ام:

پسرم دیگر نمی‌خواهد با ما وقت بگذراند، ما دیگر مهم نیستیم. دخترم از من حریم خصوصی بیشتری می خواهد، من آن را درک نمی کنم، ما همیشه همه چیز را به اشتراک گذاشته ایم. پسرم دوست داشت که او را در حال تماشای تلویزیون با هم متنعم کنید و حالا به نظر می رسد که او دوست ندارد با من باشد و از اینکه می خواهم او را ببوسم خجالت می کشد. دخترم به من می گوید که مهمترین چیز در زندگی او دوستانش هستند. چطور ممکنه؟ و ما؟ نظر دوستانش برای او بیشتر از نظر ما مهم است!» هیچ چیز به نظر او درست نیست، او به همه چیز اعتراض می کند، وقتی کوچکتر بود این همه اعتراض نمی کرد و قوانین را بدون مشکل رعایت می کرد، حالا انگار دوست دارد ما را به چالش بکشد. "مهم نیست به او چه می گویم، او نصیحت مرا نمی پذیرد، نظر مادرش را در نظر نمی گیرد و این باعث عصبانیت من می شود، زیرا می بینم که او به سختی با من ارتباط می گیرد."

بعنوان والدین نوجوان ممکن است این عبارات برای شما نیز آشنا باشد.  والدین اغلب زمانی که پسران و دخترانشان نوجوان هستند احساس گمراهی و سوء تفاهم می کنند و این بسیار طبیعی است. تغییرات زیادی در آنها و آنها و با سرعت بسیار زیاد وجود دارد. روانشناسان و مشاوران راهکارهایی را برای درک و پذیرش این مرحله به نوجوانان آموزش می دهند. اما توجه به این نکته ضروری است که نوجوانان بخشی از یک خانواده هستند. بدون تعامل و همکاری کافی بین پسران و دختران نوجوان و والدین آنها، پیشرفت کافی در این دوره مهم آسان نخواهد بود.

عملکرد مغز نوجوان

قبل از نوجوانی یکبار دیگر مغز فرد تغییر کرده است اما تغیراتی که در دورانی نوجوانی صورت گرفته است بیشتر می باشند. پس نمی شود گفت که پدر و مادر چون که یکبار این تغییرات را در فرزندشان شاهد بوده اند کارشان راحت است و آشنایی کامل دارند. آنجایی روانشناسی نوجوان اهمیت پیدا می کند که والدین می بینند فرزندشان هم قد خودشان است و علاوه بر آن زبان تندی هم دارد. از آنجایی که این تغییرات در نوجوان در زمان کوتاهی صورت می گیرد ، کنترل آن هم برای والدین سخت می شود و از این رو خانواده ها باید با روانشناسی نوجوان آشنایی داشته باشند تا بتوانند در شرایط مختلف با نوجوان رفتار کنند. البته در بعضی مواقع مشاوره یا روان درمانی کافی نخواهد بود، در این شرایط همانند بزرگسالان، نوجوان نیز به یک روانپزشک ارجاع داده می شود تا جهت درمان اختلالات خلقی و روحی خود بهبود یابد. البته خصوصا برای نوجوانان به خاطر حساسیت سن و شخصیت انها در این دوره ی خاص، حتما باید توسط یک روانپزشک حاذق که بتواند با نوجوان ویزیت شود.درباره ویژگی های روانپزشک خوب بیشتر بدانید.

تغییرات دوره نوجوانی از نظر روانشناسی نوجوان

بر اساس روانشناسی نوجوان، دوره نوجوانی شامل تغییرات و ویژگی هایی در فرد می باشد و برای والدین و مربیان الزامی است که با این ویژگی ها آشنایی داشته باشند. در ادامه این ویژگی ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

رشد جسمی نوجوان

رشد جسمی نوجوان به این گونه است که در ظاهر فرد در مدت زمان خیلی سریع تغییرات زیادی صورت می گیرد، به گونه ای که از نظر جسمانی فرد دیگر کودک سابق نیست. البته این تغییرات در همه افراد بصورت یکسان رخ نمی دهد و می تواند در هر فرد متغییر باشد. عواملی که بر تغییرات جسمی در نوجوان تاثیر دارند عبارتند از ژنتیک، تغذیه، محیط، فعالیت های فیزیکی، ورزش و…

رشد جنسی در دوران نوجوانی

بلوغ جنسی به این گونه است که فرد توانایی این را پیدا می کند که تولید مثل کند. برای بلوغ جنسی نوجوان نمی توان سن و زمان مشخصی را تعیین کرد زیرا این دوره در افراد مختلف متفاوت است و به عواملی از قبیل آب و هوا، شرایط جغرافیایی کشور های مختلف و اقدام بستگی دارد. در دوران نوجوانی تغیرات هورمونی بارزی در فرد رخ می دهد؛ این تغییرات باعث جوش زدن در صورت و افزایش قد می شوند.

اثرات روانی بلوغ در نوجوانی

بهتر است متخصص روانشناسی نوجوان قبل از ورود فرد به دوران نوجوانی اطلاعات لازم را درباره تغییرات روانی و جسمانی و… به او بدهد. از نظر روانی عوامل زیادی بر نوجوان از نظر روانی تاثیر می گذارند که برای مثال می توان به فرهنگ جامعه و دیدگاه خانواده از نوجوانی و آگاهی فرد از دوره نوجوانی اشاره کرد.

بر اساس روانشناسی نوجوان تغییرات جسمانی در نوجوانان می تواند دو حالت را به همراه داشته باشد.

حالت اول می تواند به این گونه باشد که فرد به خاطر تغییرات جسمانی که در او صورت گرفته است اعتماد بنفس خود را از دست بدهد و این کاهش اعتماد به نفس باعث می شود او در میان بزرگسالان احساس غریبی کند و از آنها دوری کند. حالت دوم به این شکل است که تغیرات جسمانی در فرد باعث افزایش اعتماد به نفس و شادی می شود و از این رو فرد به خودش زیاد بها می دهد و به خود بیش از پیش می رسد.

رشد شناختی نوجوان

در علم روانشناسی نوجوان رشد شناختی به این معنا می باشد که در تفکر و نگرش و برداشت فرد از موضوعات و اتفاقات مختلف تغییراتی صورت می گیرد. نوجوانی معمولا به این گونه است که فرد رویاپردازی می کند و دوست دارد زندگی او و جهانی که در آن زندگی می کند از حالت فعلی بهتر باشند. در دوران نوجوانی فرد به مسائل مختلف انتقاد می کند و دوست دارد همه چیز را تغییر دهد.

رشد اجتماعی نوجوان

در دوران زندگی انسان همیشه رشد اجتماعی وجود دارد به این گونه که مثلا فرد نوجوان نسبت به کودکی اش با افراد بیشتری آشنا می شود و اجتماعی تر می شود.

در روانشناسی نوجوان دو نوع رفتار اجتماعی برای نوجوان پیش بینی شده است. حالت اول رفتار هایی هستند که به همکاری منجر می شود و این می تواند مثبت باشد و منجر به کارهای گروهی و یادگرفتن اصول مشورت شوند. حالت دوم رفتار هایی هستند که مبارزه طلبانه می باشند و این رفتار ها کاملا منفی هستند و باعث پایان دوستی، پرخاشگری و… می شوند.