علل اضطراب جدایی

در این مقاله به برسی علل امتناع از مدرسه رفتن که معمولا با اضطراب جدایی همراهه می پردازیم :

دکتر رقیه زراعتی: روانشناس تربیتی، مشاور کودک، نوجوان، والد.

تحقیقات نشان میدهند عواملی مثل: عوض کردن مدرسه، مرگ یکی از والدین، بیمارشدن، بستری شدن یا تصادف، همچنین مردود شدن، داشتن معلم بداخلاق، قلدری بچه های دیگر، ترس از مورد تمسخر قرار گرفتن، ترس از تجدید یا مردود شدن باعث میشوند کودک از رفتن مدرسه امتناع کند. یا صریحا بگوید نمیروم مدرسه یا مشکلات بدنی نشان دهد مثل دل درد، سردرد، حالت تهوع و … .

علاوه بر عوامل فوق معمولا این کودکان ترسهای دیگری هم دارند. معمولا ترس از جدایی از والدین از مهمترین اینهاست. لطفا فایلهای مربوط به نظریه دلبستگی را کانالم[i] گوش کنید معمولا این کودکان دلبستگی نا ایمن دارند .

گاهی مشکل ناشی از رابطه است. فاش میگویم و از گفته ی خود دلشادم: بابا جان تقریبا تمام مشکلاتی که ادمها نشان میدهند ریشه اش در رابطه است. در مورد کودکی که مدرسه نمیرود باید ببینیم رابطه والدین با کودک یک رابطه سالم و صمیمی هست؟ ئو جنبه ی دیگر رابطه: آیا والدین کودک با هم رابطه یخوبی دارند اگر رابطه والدین رابطه سالم و صمیمانه ای نباشد حتی اگر با کودک خوب ارتباط داشته باشند که آنهم در اثر فشارروانی که والدین دارند معمولا تخریب می شود، کودک اضطراب می گیرد . پس حواسمان به روابط زوجی باشد . اغلب مراجعانم را به زوج درمانگر ارجاع میدهم چون باور دارم بیشتر  مشکلات کودکان ناشی از سردی یا خشونت در رابطه والدین است.

در کتاب مشاوره با پیاز داستان دختری را اورده ام که اضطراب داشت نکند الان که من مدرسه ام بابام مواد مصرف کند و برود سراغ مادرم انقدر بزندش که بمیرد!

در یک خانواده متشنج کودک ممکن است از ترس اینکه مبادا وقتی در مدرسه است اتفاق ناگواری بیفتد، دوست نداشته باشد برود مدرسه و یا ممکن است فکر کند وقتی در خانه باشد پدر و مادرش ملاحظه حضور او را میکنند و با هم جنگ نمیکنند. این را من زبان یک کودک شنیدم که میگفت بابام به مامانم گفت: حیف که این بچه اینجاست اگر نه طوری میزدمت که دیگه نتونی دهن باز کنی و… . پس من اگر باشم مامانم  خرد و له نمیشه!

گاهی والدین مواظب کلمات نیستند. کلمه قدرتت دارد هم قدرت ساختن هم قدرت تخریب این ماییم که کلمات و نحوه ی بیان آنها را انتخاب  میکنیم .

کودکی که در تست وکسلر احساسش را بیرون ریخت و گفت: مامانم گفته اذیت کنی میذارم میرم! ترکت میکنم . من اذیتش کردم! اون میره!

این کودک از رفتن به مدرسه امتناع میکرد چون فکر میکرد اگر خانه باشد متوجه آماده شدن مادر برای ترک میشود و جلویش را میگیرد اما در مدرسه نمیتواند.

گاهی کودک خواهر یا برادر کوچکتر دارد . وقتی حاضر می شود برود مدرسه با خودش میگوید: من برم مدرسه داداشی / ابجی با مامان بمونه خونه؟! تنهاتنها باهاش بازی کنه ؟!! نه میمونم که مامانم بیشتر از این مال اون نباشه!

لطفا فایلهای مربوط به مشکلات همشیره ها را در کانالم گوش کنید .

گاهی وابستگی دو طرفه است . مادر انقدر به بچه چسبیده که دورکردنش براش سخته! خود مادر اضطراب جدایی داره و این اضطراب را منتقل میکنه یا حتی به بچه تلقین میکنه. مادری را میشناختم که به بهانه های مختلف می ماند مدرسه که کنار بچه اش باشه! او نمایندگی کلاس عضویت در انجمن اولیا و مربیان کمک در کارهای مدرسه و… کار را داوطلبانه انجام میداد که در طی ساعات مدرسه به بهانه های مختلف فرزندش را ببیند .

گاهی مشکل در استقلال و تاب آوری است . انقدر بچه لای پنبه بزرگ شده و کارهایش انجام شده که توان باز کردن ظرف غذا و خوردن میان وعده! بستن بند کفش! پوشیدن لباس و استفاده از سرویس بهداشتی را ندارد بنابر این از ترس مسخره شدن مدرسه نمیرود. گاهی از گل کمتر نشنیده و به انتقاد تنبیه عادت ندارد بنابراین وقتی وارد جامعه بزرگتر از خانه میشود از نقد شدن و داخل چارچوب قانون قرارگرفتن بدحال و مضطرب میشود.

گاهی کودک مخصوصا پسر بچه انقدر در محیط استریل و ارام نگهدای شده که عرضه ی دفاع از خودش در مقابل قلدر ها را ندارد . و قلدار ها: مدرسه از بهترین جاهایی هست که میتونن توش قدرتشون رو نشون بدن و قلمروشون رو مشخص کنن. کودک راههای مقابله با قلدرها را یاد نگرفته پس ترجیح میده با موندن در خانه از اونها فاصله بگیره.

می بینید عزیزان عامل بیشتر مشکلات بچه ها شخص شخیص خودمان – والدین هستیم – بنابراین بهتر است رفتار خودمان را کنترل کنیم تا مشکلات بچه ها حل شوند .

در مقاله بعدی میبینیم که ما به عنوان والد باید چه کارهایی انجام دهیم !!میدونید که ما فقط رفتار خودمون رو می تونیم کنترل کنیم .

کانال قصه های زندگی :دکتر رقیه زراعتی در تلگرام، ایتا ، بله و سروش

نویسنده خانم دکتر زراعتی