پول تو جیبی

فواید و مضرات پول توجیبی :

دکتر رقیه زراعتی نویسنده و پژوهشگر مشاور کودک نوجوان والد .

سلام سلام وقت به خیر . دکتر رقیه زراعتی هستم روانشناس تربیتی و مشاور کودک ، نوجوان ، والد .اخیرا پروژه فرزندپروری رو که یک کارگاه وسیع در مورد مهارت‌های تربیت فرزند است را در کانالم _کانال قصه های زندگی_  در ایتا،بله،سروش و تلگرام آغاز کرده ام . خوشحالم که والدین ، معلمان مشاوران و دانشجویان  اهل مطالعه و مشتاق عضو کانال هستند .۴ سبک فرزند پروری مورد بررسی قرار گرفت و دیدیم که سبک فرزند پروری مقتدرانه که در آن عشق و حمایت از یک سو و قانون و انتظار از سوی دیگر اعمال می‌شوند بهترین سبک فرزند پروری است بچه ها در این سبک از سلامت جسمی روانی و اجتماعی بالاتری برخوردار می‌شوند.

در مورد قانون گذاری گفتیم که شورای خانواده را تشکیل میدهیم و با کمک بچه ها قانونی را وضع میکنیم که سه F داشته باشد : قاطعانه، عادلانه و دوستانه باشد .

یکی از مامانهای دوست داشتی و فعال که خودش هم روانشناسی خوانده اهل مطالعه و بررسی است و الحمدلله فرزندان مودب و موفقی را تربیت کرده سوال قشنگی پرسید .برای پول توجیبی چه کار کنیم ؟ بعضی روانشناسان می‌گویند خوب است بعضی می‌گویند خوب نیست .خوب پول توجیبی می‌تواند یکی از مصوبات شورای خانواده باشد .یادش به خیر آبجی دومی که ازدواج کرد رفت محله قدیمی مون . جاییکه هنوز خانه بابابزرگ آنجا بود . آقام در یک محله دیگر به سبک خودش خانه ای زیباتر برایمان ساخته بود  و ما به آنجا رفته بودیم .وقتهایی که میرفتیم به بابابزرگ سر بزنیم خانه آبجی هم میرفتیم . در عوض وقتهایی که میرفتیم به آبجی سر بزنیم خانه بابابزرگ هم میرفتیم 😍من و داداش وسطی خاطرات زیادی از آن خانه داشتیم می دویدیم به سمت خانه بابابزرگ.  و او از دیدنمان ذوق می‌کرد.  بعد از  سلام و احوالپرسی فرش را بلند میکرد و پول توجیبی ما را که زیر فرش گذاشته بود بهمون میداد . نفری یک سکه . مدتی طول کشید که بفهمم سکه من که بزرگتره ، ۲ تومنی، از سکه داداش که کوچکتره، ۵ تومنی، کم ارزش تره . این اولین خاطره من از پول توجیبی هست .آقام معتقد بود همه چیز برامون میخره و لازم نیست بهمون پول توجیبی بده اما وقتی دیدیدم آبجی بزرگه روی طاقچه پول توجیبی های بچه ها رو مرتب و قشنگ میچینه و صبح یا ظهر هر بچه ای پولش رو برمیداره میره مدرسه.  و تو مدرسه میدیدیم با اینکه لقمه ای که مامان داده خوش مزه است اما خرید از بوفه یه چیز دیگه است که خواهرزاده هام انجام میدن ، کمپین تشکیل دادیم 😂 :ما پول توجیبی می‌خواهیم.و بالاخره پس از تلاش بسیار به حق مسلم مان رسیدیم .اما مامان از همون اول رفت برامون قلک خرید و بهمون یاد داد همچنان از خانه لقمه و میوه ببریم پول هم ببریم گاهی که هوس کوکا و کیک لیلی پوت یه کلوچه کام کردیم ، بخریم و بخوریم اما اگر دیدیم خیلی هم دلمان نمی‌خواهد ، پولمان را نگه داریم و آمدیم خانه بیندازیم توی قلک .قلک هامون سفالی بودن .بین من و آبجی کوچیکه یه رقابت ایجاد شد: کی بیشتر پول جمع میکنه؟!دیگه عادت کرده بودیم فقط گاهی از بوفه خوراکی بخریم .گاهی هم پولمان را خرج لوازم التحریر میکردیم که خوشمان می آمد مثل مداد نوکی.روزی که قلک هامون پرشد رو یادم نمیره تو حیاط بلندشون کردیم و زدیم زمین . شکستن. و نشستیم پولهامون رو به ترتیب ارزششون جدا کردیم دو تومنی ها یه ستون ۵ تومنی ها یه ستون و…تقریبا یه اندازه پول داشتیم مامان دستمون رو گرفت و برامون طلا فروشی دو جفت گوشواره مثل هم خرید هرگز لذت پوشیدن اون گوشواره های قشنگ رو فراموش نمیکنم .الان که فکر میکنم‌میبینم شاید اون همه لذت برای این بود که پول اون گوشواره ها رو پس انداز کرده بودیم . پول خودمون بوده .امروز میریم که ببینیم پول توجیبی خوبه یا بد؟ و اگر قرار شد پول توجیبی بدیم چه نکاتی رو در قانون گذاری در موردش باید رعایت کنیم.با ادامه مقاله با من همراه باشید.اول ببینیم پول توجیبی خوبی یا بد؟من معتقدم اتفاقات زندگی خاکستری هستن . سفید یا سیاه نیستن .یک اتفاق می‌تونه خوب باشه ولی معایب و مضراتی هم داشته باشه و می‌تونه بد باشه اما محاسنی هم داشته باشه .یادمه وقتی دوره طب سنتی رو میگذرونیم استاد گفت هر دارویی حتی گیاهی اش در کنار فواید درمانی مضراتی هم داره ما سعی می‌کنیم تدابیری بیاندیشیم که فوایدش بیشتر و مضراتش کمتر بشه .بریم یه نگاه اجمالی به فواید پول توجیبی بندازیم :فواید پرداخت پول تو جیبی:توسعه مهارت‌های مالی: کودکان با مدیریت پول تو جیبی خود، مهارت‌های مالی مانند بودجه‌بندی، پس‌انداز و هزینه کردن را یاد می‌گیرند.

ما به بچه ها درست و غلطها رو همراه با پول توجیبی دادن آموزش میدیم .تقویت استقلال:پول تو جیبی به کودکان این امکان را می‌دهد که تصمیم‌گیری‌های مالی خود را انجام دهند و احساس استقلال و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.این نیاز به قدرت و نیاز به آزادی فرزندمون رو برطرف میکنه .آموزش ارزش پول: کودکان یاد می‌گیرند که پول یک منبع محدود است و باید برای به دست آوردن کالاها و خدمات به درستی هزینه شود. حساب کتاب کردن ر بچه ها با پول خوب یاد میگیرن .تصور کنید پسر شما میخواد توپ چهل تیکه بخره ازش میخواهید بره از فروشنده قیمت بگیره . بعد وقتی آمدید خانه میخواهید پس اندازش رو حساب کنه بعد ببینه آیا می‌تونه با این مقدار پول توپ رو بخره ؟ اگر هنوز نه چقدر دیگه بلید جمع کنه یعنی چند ماه ؟ ماهی چقدر ؟ و وقتی پولش به اندازه کافی جمع شد باهاش میرید خرید ، خودش پول را حساب میکنه و پرداخت میکنه …ببینید چه آموزش‌های خوبی رو میتونیم به صورت عملی برای بچه ها داشته باشیم.تشویق به پس‌انداز:با داشتن پول تو جیبی، کودکان می‌توانند برای خریدهای بزرگ‌تر پس‌انداز کنند و ارزش پس‌انداز کردن را درک کنند.و همراه با پس انداز تاب آوری کودک میره بالا . من الان این رو نمیخرم پولم رو جمع میکنم تا بعدا چیز با ارزشتری رو بخرم .توسعه مهارت‌های اجتماعی:کودکان می‌توانند با دوستان خود درباره پول صحبت کنند، تجربیات مالی را به اشتراک بگذارند و در تعاملات اجتماعی خود بهتر عمل کنند. مثال خرید توپ یادتون بیاد، با فروشنده حرف میزنه قیمت می‌گیره ‘تخویف میگره و پول رو پرداخت میکنه ، تشکر و… در خانه در مورد خریدش با افراد خانواده حرف میزنه در مدرسه هم و…حالا ببینیم  مضرات پرداخت پول توجیبی  چیه که بعضی روان‌شناس‌ها باهاش مخالفن :ایجاد وابستگی به پول:ممکن است کودکان به پول تو جیبی وابسته شوند و تصور کنند که برای خوشبختی نیاز به پول دائمی دارند. وقتی سر یه توپ کوچیک تنبیه میشه که دو ماه پول توجیبی نخواهی داشت حالش خیلی خیلی بد میشه نمی‌تونه خشمش رو کنترل کنه .تجربه شکست مالی در کودکی و نوجوانی  اگر کودکی پول تو جیبی خود را به طور نادرست خرج کند، ممکن است با احساس ناامیدی  مواجه شود.ممکنه خودش رو سرزنش کنه. و اعتماد به نفسش آسیب ببینه .تصور کنید کل پولی که جمع کرده برده داده یه پازل هزار تکه خریده میاد میبینه سالها بلید بشینه پای پازل تا حلش کنه! خدایا این حل شدنی نیست! وای هنوز یه هفته نیست خریدمش تکه هاش از زیر مبل و… پیدا میشه ! پولم رو حروم کردم و…تشویق به هزینه‌های غیرضروری:کودکان ممکن است به مصرف‌گرایی و خرید چیزهای غیرضروری تمایل پیدا کنند و ارزش واقعی کالاها و خدمات را فراموش کنند.. میگه پول دارم دلم میخواد خودکار فانتزی بخرم . دفتر داره اما میره  یه دفتر با عکسهای جذاب میخره و یه روز میبینه پولهاش رفتند بجای خرید چیزهایی که روزهای کمی جذابیتشون رو حفظ کردن ایجاد رقابت نامناسب و چشم و همچشمی : پرداخت پول تو جیبی می‌تواند باعث مقایسه اجتماعی بین کودکان شود و رقابت‌های ناسالم را شکل دهد.میرن تو مدرسه این میگه من ماهی صد تومن پول توجیبی دارم دوستش میگه برو بابا من ماهی پانصد  پول توجیبی دارم . بچه می افته تو رقابت که باید پول توجیبی من هم بشه پانصد !محدودیت در خلاقیت و ابتکار:با در اختیار داشتن پول تو جیبی، ممکن است کودکانی که به نیازهای خود توجه نمی‌کنند، کمتر به فعالیت‌های خلاقانه یا ابتکاری بپردازند.برای مثال اگر می‌تونه برای خودش کیک یل شیرکاکائو درست کنه ، نمیکنه چون آماده ش تو سوپر مارکت هست میره میخره .تو این مقاله چند مورد از فواید و مضرات پول توجیبی رو دیدیم .پس کنار اینکه فواید بسیار داره مضراتی  هم داره . یه پدیده خاکستری هستش . منتها ما والدین سعی می‌کنیم طوری مدیریت کنیم که آسیبش کمتر باشه دیدیم که پول توجیبی هم یک پدیده خاکستری است ‌ حالا ببینیم برای اینکه فوایدش بیشتر بشه باید چه کار کنیم ؟به نکات زیر توجه کنیم :میزان مناسب پول تو جیبی: – میزان پول تو جیبی باید متناسب با سن، نیازها و شرایط مالی خانواده تعیین شود. در نظر گرفتن میانگین هزینه‌ها و انتظارات فرزندتان مهم است.برای مثال به فرزندمون آموزش میدیم بودجه خانواده ما … است و ما همین… تومن رو میتونیم برای شما در نظر بگیریم .در عوض سالی یک جفت کفش و یک دست لباس با پول خانه برات میخریم اگر شما کفش بیشتر یا لباس دیگری خواستی میتونی با پس اندازت بخری .ما لوازم التحریر مورد نیازم رو میخریم اما اگر فانتزی ش رو خواستی دو  انتخاب داری ما پولی که برای وسایل ساده و با کیفیت باید پرداخت کنیم رو به شما میدیم شما از پول توجیبی خودت بذار روش و اون وسایل فانتزی رو بخر .یا ما این ها رو میخریم شما بعدا وسایل فانتزی که دوست داری با پول خودت اضافه کن .خیلی مهمه که تجربیات وخاطرات خودمون در مورد این انتخاب‌ها رو به فرزندمون بگیم و در نهایت به انتخابش احترام بذاریم تعیین هدف و مقاصد:قبل از شروع به پرداخت پول تو جیبی، اهدافی را مشخص کنید. آیا هدف آموزش مدیریت مالی است یا خرید چیزهای خاص؟ به فرزندتان توضیح دهید که چه چیزهایی را می‌توان با پول تو جیبی خرید.فرض کن یک سال گذشته و تو در پایان سال… تومن پول توجیبی گرفته ای دوست داری اون موقع چقدر پس انداز داشته باشی و باهاش چه کار کنی؟ مهمه که باید و نباید حد مشخص شه مثلا پول توجیبی برای خرید وسایلی که برای سلامتیت خوب نیست.  شما نمیتونی با پول توجیبی سیگار و سایر محصولات مضر رو بخری ‌.برای خرید وسایلی که قیمتشون از … باید رضایت والدین رو بگیری . با اینکه پول شماست ولی ما نظارت میکنیم .و … سایر فوانین که با هنجارهای خانوادگی شما تنظیم میشه .زمانبندی پرداخت:- تعیین کنید پول تو جیبی به صورت هفتگی، ماهانه یا در زمان‌های مشخص دیگر پرداخت شود. این به فرزندتان کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی‌های مالی بهتری داشته باشد.اوایل  خوبه پول توجیبی روزانه باشه. وقتی مفهوم و ارزش پول رو فهمید کمک کم برای پس انداز بهش آموزش میدیم و پول رو هفتگی تحویل میدیم و به مرور زمان به دوبار در ماه و ماهی یکبار میرسونیم .تاب آوری کم کم شکل می‌گیره پس بهتره قدم به قدم جلو بریم .  تشویق به پس‌انداز:فرزندتان را تشویق کنید تا بخشی از پول تو جیبی را پس‌انداز کند. می‌توانید با تعریف یک هدف پس‌انداز (مثلاً خرید یک بازی یا وسیله خاص) به او انگیزه‌ دهید.خیلی مهمه آنقدر رابطه تون با بچه قوی باشه که بدونید اون چی دوست داره ؟ و برای رسیدن به اون وسیله یا هدف تشویقش کنیم به پس انداز . آموزش مدیریت مالی:- به فرزندتان یاد بدهید که چگونه پول خود را مدیریت کند. مباحثی مانند تفکیک مخارج، جمع‌آوری اطلاعات قبل از خرید و اهمیت پس‌انداز را مطرح کنید.جدول بودجه را که ستون های در آمد، هزینه و پس انداز دارد را به فرزندمان آموزش دهیم  محدود کردن هزینه‌ها: – باید به فرزندتان کمک کنید تا تصمیم بگیرد کدام خریدها لازم هستند و کدام خیر. مثال‌های عملی درباره هزینه‌های غیرضروری می‌تواند مفید باشد.قصه گویی معمولا خوب جواب میده خیلی وقتها بچه ها در دل قصه خیلی بیشتر از تحلیل های اقتصادی مطلب یاد میگیرن قصه هایی از زندگی خودتون یا ادمهایی که میشناسید براشون تعریف کنیدو آموزش را در دل قصه بگنجانید.گفتگو و برقراری ارتباط:درباره پول و مدیریت مالی با فرزندتان صحبت کنید. این گفتگوها به ایجاد اعتماد به نفس و درک بهتر کمک خواهد کرد. رابطه رابطه رابطه مهمترین عنصر برای وارد شدن به دنیای مطلوب فرزندانمان و آموزش دادن بهشون هست . لطفا با بچه ها حرف بزنیم باهاشون بریم خرید در مغازه و در مسیر صحبت کنیم . تنظیم قوانین و انتظارات:برای نحوه استفاده از پول تو جیبی قوانین مشخصی تنظیم کنید. می‌توانید درباره اینکه چه چیزهایی می‌توانند خریداری شوند و چه چیزهایی منع شده‌اند، با فرزندتان گفت‌وگو کنید. که در موارد قبل مثالهاش زده شد احترام به انتخاب‌ها:اگر فرزندتان تصمیمی گرفت که شما با آن موافق نیستید، سعی کنید او را قضاوت نکنید و به او فرصت دهید تا پیامدهای انتخابش را تجربه کند. این کمک می‌کند تا از اشتباهات خود بیاموزد.مثال روسری قرمز که تو فایلهای قبل گفتم یادتونه ؟ توجه به نیازهای فردی: -هر کودک متفاوت است و شخصیت، نیازها و اولویت‌های او نیز متفاوت است. توجه به ویژگی‌های شخصی فرزندتان می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری‌های بهتر کمک کند. یه بچه دوست داره با پول توجیبی بره کلاس و مهارت و علمش رو زیاد کنه یکی دوستداره طلا یا دلار بخره یکی دوست داره بره اردو . به نیازها و خواسته هاشون  ( که به خودشون و کسی آسیب نمی‌زنه توجه کنید)