روانشناسی بالینی چیست؟

روانشناسی بالینی یکی از انواع روانشناسی میباشد که به مطالعه در مورد اختلالات روانی و راه های درمان آنها میپردازد. روانشناسی بالینی یکی از پرکاربردترين حوزه های روانشناسی است. روانشناسی بالینی به درک و پیش بینی و همچنین درمان اختلالات و نابهنجاری های رفتاری، ناتوانی های اجتماعی، هیجانی، زیست شناختی و … کمک میکند. روانشناسی بالینی نسبت به دیگر شاخه های روانشناسی گسترده تر میباشد. روانشناسی بالینی با انواع بیماری ها از جمله اعتیاد، درگیری های خانوادگی و زناشویی، مشکلات عاطفی و … سازگاری دارد. به طور خاص، روانشناسی بالینی با هدف یافتن بهزیستی و تعادل روانی، برای افرادی که از یک بیماری یا اختلال روانی رنج می برند، ارزیابی، تشخیص، پیشگیری و مداخله درمانی می کند.روانشناسی بالینی به عنوان یک حرفه مبتنی بر ارزیابی روانشناختی و به عنوان یک رشته کاملاً وابسته به روانپزشکی است. اما در طول زمان به سمت یک رویکرد روانشناختی همراه با روان درمانی به عنوان یک اقدام درمانی تکامل یافته است. دکتر فهیمه رضائی متخصص روانشناس بالینی در مرکز مشاوره خود خدمات درمان اختلالات و مشکلات روحی و روانی را ارائه می دهد.

شاید برای افرادی که هیچ تخصص و دانشی از علم روانشناسی ندارند، درک شاخه ها و گرایش های علم روانشناسی برایشان دشوار و نامأنوس باشد و نتوانند تشخیص دهند که چه زمانی نیاز دارند به یک روانشناس بالینی مراجعه کنند. به همین دلیل به صورت خیلی ساده و واضح برایتان به شرح این شغل می پردازیم:

وظیفه اصلی روانشناس بالینی

به طور خلاصه وظیفه اصلی روانشناس بالینی تشخیص دقیق اختلالات روحی افراد و به کارگیری راهکار و تکنیک های مناسب جهت درمان این اختالالات خلقی و شخصیتی می باشد.پیشنهاد می شود که اگر قصد شروع زندگی متاهلی را نیز دارید،حتما مقاله مشاوره ازدواج را مطالعه کنید.

تفاوت روانشناس بالینی و مشاور

شاید برایتان سوال باشد که تفاوت مشاور و روانشناس چیست و چه زمانی باید به روانشناس بالینی مراجعه کنیم
به طور خلاصه ، یک روانشناس بالینی می تواند تمام گره های شخصیتی شما را تشخیص دهد ، شما را با آنها روبه رو کند یعنی آن مشکلات را به شما بشناساند و جهت درمان آنها به شما راهکارهای مناسب را ارائه دهد.

کار روانشناس بالینی

• تشخیص اختلالات روانی
• ریشه یابی مسائل و مشکلات در دوران کودکی
• درمان اختلالات روانی و ارائه راهکارهای درمانی

سوالات و پاسخ های روانشناسی با موضوع تله های زندگی را از این بخش مطالعه نمایید.

سوالات این بخش از سایت از طرف دوستان عزیز همراه سایت مطرح شده اند که توسط دکتر فهیمه رضائی طبق علم روانشناسی بالینی به آنها پاسخ داده شده است. ممکن است راهکارهای حل مسائل و مشکلات خود را از طریق مطالعه این سوالات به دست اورید.

علم روانشناسی بالینی برای چه اختلالاتی مفید است

تمامی اختلالاتی که ناشی از هیجانات کنترل نشده به شکل های مختلف بر روحیات، احساسات، خلق و خو، رفتار و ارتباطات فرد تاثیر می گذارند، توسط یک روانشناس بالینی تشخیص داده و درمان می شوند. بعنوان مثال ، یک بخش بزرگی از مسائل و مشکلات افراد در جامعه امروز، استرس و اضطرب ، ترس و نگرانی هایی هستند که تمام زوایای زندگی فردی، شغلی، خانوادگی و اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. البته ناگفته نماند که همیشه این اختلالات با جلسات روان درمانی برطرف نخواهند شد و گاهی نیاز به صرف دارو خواهد بود که با تشخیص روانشناس ، مراجع به روانپزشک خوب ارجاع داده خواهد شد. در ادامه اهمیت روانشناسی بالینی، باید خدمتتان بگویم بسیاری اوقات، مشکلات روحی درمان نشده و نادیده گرفته شده به منشا و منبع بزرگی برای بیماری های جسمی تبدیل می شوند. خشم های فروخورده، کنترلگری های اعمال شده، ترس هایی که به آنها اهمیت داده نشده و تبدیل به عادات زندگی شده، احساسات و عواطفی که هرگز ابراز نشده، احساس غم و ناراحتی هایی که پنهان شده، همگی عواملی هستند که باعث بیماریهای جسمی می شوند و خود را به شکل های مختلف مشکلات جسمی نشان می دهند. در همین باره مثالی برایتان می آورم از راجعی که به دلیل ترس ها و اضطرابهایی که سالیان سال در وجود خود نگه اشته بود و هرگز نتوانسته بود بر آنها غلبه کند، در جلسات مشاوره اقرار کرد که مدام از شدت گرسنگی کلافه و پریشان است و برای رهایی از این احساس دائم در حال خوردن خوراکی های مختلف است که بتواند آرامش خود را حفظ کرده و درد معده سراغش نیاید. بارها به متخصصان گوارش جهت درمان درد معده ، یبوست، ورم معده و حالت تهوع مراجعه کرده بود ولی هرگز متوجه نشده بود با درمان ریشه ای طرحواره و تله های زندگی خود که همان اضطراب و ترس های دائمی او را ایجاد کرده بود، می توانست از تحمل بسیاری از این بیماری ها رهایی پیدا کند و درنهایت پس از چندین جلسه روانکاوی و طرحواره درمانی او توانست به صورت ریشه ای بر تله های زندگی خود غلبه کند و از پرخوری عصبی رهایی یابد. درنهایت به این نتیجه می رسیم که ریشه بسیاری از بیماری ها اختلالات روحی است که هرگز به آن اهمیت نداده ایم و مدام در جنگ و ستیز درونی با خود درگیر هستیم.
 

روانشناسی بالینی دارای رشته های تخصصی از جمله سلامت روانی کودکان و بزرگسالان، اختلالات هیجانی، اختلالات یادگیری و مصرف بی رویه داروها و همچنین روانشناسی سلامت میباشد. با انواع روانشناسی ببیشتر آشنا شوید.

کارکردهای روانشناسی بالینی

کارکردهای اصلی روانشناسی بالینی ترویج، پیشگیری، ارزیابی، تشخیص و درمان مشکلات روانی است. به طور خاص، یک روانشناس بالینی باید موارد زیر را به کار گیرد:

• شناسایی عوامل خطر روانی اجتماعی.
• تشخیص اختلالات و عواطف روانی.
• تدوین و توسعه یک برنامه مداخله از طریق تکنیک ها و روش های روان درمانی.
• ارائه مشاوره و پیوند با سایر متخصصان و خدمات.
• شناسایی و مداخله در شرایط بحرانی فردی، خانوادگی و اجتماعی.

تاریخچه روانشناسی بالینی

تاریخچه روانشناسی بالینی به انسان های نخستین باز میگردد. زمانی که سرچشمه بیماری های روانی را اتفاقات ماورایی میدانستند. تاریخچه روانشناسی بالینی و تکامل آن با روانشناسی مرضی گره خورده است. از عمر روانشناسی بالینی به عنوان یک شاخه تخصصی و جداگانه از علم روانشناسی حدود 90 سال سپری میشود. در ایران روانشناسان بالینی بیشتر از سایر روانشناسان هستند و در زمینه علم روانشناسی کار میکنند. در دهه 1350 در ایران اولین دوره کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی در بیمارستان روزبه شروع به کار کرد، بدنبال تعطیلی این مرکز انستیتو روانپزشکی تهران در سال 1365 عهده دار روانشناسی بالینی ایران شد همچنین اولین دانشجوی دکتری در سال 1381 از این انستیتو فارغ التحصیل شد.

روانشناس بالینی چه کاری انجام میدهد؟

روانشناسان بالینی به مطالعه و تشخیص، مشاوره، آموزش، نظارت، مداخله در کار روان درمانها و مدیریت آنها می پردازد. روانشناسان بالینی میتوانند به انتخاب خود در هر یک از چهار زمینه زیر فعالیت کنند.

کشف و شناسایی بیماری های روانی و درمان آن ها یکی از زمینه های روانشناسی بالینی می باشد

 در بعضی از موارد بدلیل استفاده از دارو در درمان بیماری های روانی این کار با مشورت روانپزشک انجام میگیرد. روانشناسان بالینی از رویکردهای روانکاوی، رفتار درمانی و شناخت درمانی برای درمان بیماران روانی استفاده میکنند.

اندازه گیری و ارزیابی خصوصیات افراد، بوسیله تست روانشناسی

یکی از کارهای متخصص روانشناسی بالینی استفاده از تست های روانشناسی متنوع ، و بررسی ویژگی های رفتاری و شخصیتی افراد جامعه است. تست های روانشناسی متنوعی وجود دارد که با استفاده از هر کدام می توان جنبه های متنوعی از تشخیص را مورد بررسی قرار داد.

آزمایش بر روی خصوصیات بیماران و شناسایی علل آن

در روانشناسی بالینی متخصصین با استفاده از روش های متنوع مانند بررسی رفتار افراد ، آزمایش های روانی ، مصاحبه با فرد و تاریخچه گیری ، به بررسی بیماری های روانی و شناسایی علل آن می پردازد. 

شناسایی علائم و راهاي درمان بیماری ها یکی از روشهای کاربردی روانشناسی بالینی

روانشناسان بالینی از روش های متنوعی برای تشخیص و درمان بیماری های روانی استفاده می کنند. راه های متنوعی نظیر شناخت درمانی ، درمان رفتار ، روانکاوی و … مورد استفاده متخصص روانشناسی بالینی قرار می گیرد.

درباره روانکاوی چه می دانید؟ مطلب روانکاوی چیست برای شما مفید خواهد بود.

روانشناسان بالینی معتقدند که باید با تمام این روش ها آشنایی داشته باشند تا بتوانند به بهترین روش وظیفه خود را انجام دهند. در روانشناسی بالینی ، متخصص روانشناس به بیماران کمک میکنند تا با ناسازگاری های زندگی کنار بیایند و به رفع مشکلات آنها کمک میکنند. روانشناسان بالینی در بیمارستان ها، مدارس، زندان ها، دانشگاه ها، کودکستان ها، خانه سالمندان، کارخانه ها، داد گاه های کودکان و مراکز نگهداری بدهکاران، درمانگاه بهداشت روانی و … فعالیت دارند. روانشناسان بالینی بدلیل سر کار داشتن با افرادى که دارای اختلالات روانی و رفتارهای نابهنجار هستند باید علاوه بر جامعه نگر بودن دارای یک روحیه بالا نیز باشند.

مزایای روانشناسی بالینی

•  روانشناسی بالینی با کمک به افراد برای غلبه بر مشکلاتشان قدم مهمی در بهبود زندگی آنها بر میدارد.
•  ویژگی ها و خصوصیات هر بیمار باعث میشود که روانشناس بالینی براي حل مشکل آنها از ایده های خلاقانه استفاده کند.
•  امکان کار روانشناسی بالینی به صورت خصوصی وجود دارد.

روانشناس بالینی خوب

•  بدلیل ماهیت روش درمان احتمال فشار بالای کاری وجود دارد.
• در روانشناسی بالینی برای درمان بیمار باید زمان زیادی را سپری کرد و برای بیمار وقت گذاشت.
• در روانشناسی بالینی، روانشناسان با افرادی که دارای اختلالات روانی و وضعیت ناپایدار و همچنین اهل جر و بحث هستند، سرکار دارند.

ویژگی های اساسی یک روانشناس بالینی

روانشناسی بالینی نیاز به تخصص در موضوعات مختلف مانند تحقیقات رفتاری ، علوم پزشکی ، تجزیه و تحلیل بالینی ، مسائل حقوقی و جامعه شناسی دارد. مشاغل در زمینه روانشناسی، شامل مشاور مدرسه ، درمانگر ازدواج و خانواده ، روانشناس کودک و روانشناس صنعتی و سازمانی است. یک روانشناس بالینی با استعداد و مجرب تمایل دارد مجموعه ای از ویژگی های مشترک شخصیتی را داشته باشد که او را قادر می سازد تا با بیماران مؤثرتری کار کند و به آنها در حل مشکلات عاطفی یا روانی کمک کند. هرکسی که میخواهد یک به عنوان یک درمانگر، یک روانشناس بالینی خوب را انتخاب کند، باید قبل از اقدام به این 10 سوالات اساسی را درباره او در نظر بگیرد.

1. آیا شنونده خوبی هست؟

بیش از همه ویژگی های دیگر ، یک روانشناس باید بتواند نه تنها به آنچه بیمار می گوید ، بلکه به زبان ظریف بدن بیمار نیز توجه کند. اطلاعات شخصی که از طریق درمان آشکار می شود اغلب به آرامی و با تلاش ارائه می شود ، بنابراین باید برای درک همه انواع ارتباطات به منظور تعیین یک دوره مناسب درمان دقت زیادی به خرج داد.

2. آیا می تواند یک راز نگه دار باشد؟
یکی دیگر از قوانین اساسی درمان این است که هیچ چیزی بین روانشناس و بیمار فاش نمی شود ، مگر اینکه طبق قانون ، طبق قانون اخلاق انجمن روانشناسان آمریکا بیان شده باشد. درمانگران هرگز نباید شایعاتی را که در طول یک جلسه آموخته اند به اشتراک بگذارند یا کار خود را با خود به خانه بیاورند.

3. آیا واقعاً به دیگران اهمیت می دهد؟
این ممکن است یک سوال احمقانه به نظر برسد ، اما مهم است که بپرسید. همدلی ستون فقرات صنعت روانشناسی است و نمی توان آن را جعلی ساخت. این مهم است که روانشناسان درد عاطفی بیمار را درک کرده و از خود دلسوزی نشان دهند. کسانی که به راحتی از مشکلات دیگران ناامید می شوند و می خواهند آنها "فقط از پس آن برآیند" ، دوام چندانی نخواهد داشت.

4. آیا به طور طبیعی کنجکاو هست؟
هنگام گوش دادن به صحبت های بیماران ، روانشناسان نیز باید روند درمان را با سؤالات خود راهنمایی کنند. یک روانشناس بالینی خوب دوست دارند سوالات بعدی را بپرسند و قادر به تجزیه و تحلیل اظهارات مبهم بیماران برای جستجوی معانی پنهان است.

5- آیا خودش را خوب می شناسد؟
هیچ تحلیلی در خلا انجام نمی شود ، بنابراین روانشناسان باید بر اساس تحصیلات ، سوابق ، موقعیت اجتماعی و اعتقادات مذهبی ، سوگیری های طبیعی خود را در نظر بگیرند. آنها باید بدانند چگونه از زندگی خود عقب نشینی کنند تا اطمینان حاصل شود که می توانند مشاهدات عینی داشته باشند.

6. آیا با صحبت با انواع افراد راحت هست و ارتباط خوبی برقرار می کند؟
بیماران درمانی دارای زمینه های مختلف نژادی ، سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی ، اخلاقی و فرهنگی خواهند بود. یک روانشناس خوب دارای مهارت های بین فردی برای برقراری مکالمه با هر تیپ شخصیتی و ایجاد اعتماد در بیماران است.

7. آیا شما به طور کلی فردی پایدار هست؟
هیچ کس انتظار ندارد که روانشناسان کامل باشند. به هر حال ، آنها فقط یک انسان هستند اما روانشناسان قبل از آنکه بتوانند بیماران را روی صندلی درمان بنشانند ، باید مطمئن شوند که "چمدان های ذهنی" خودشان ابتدا مورد بررسی قرار گرفته است. بهمین خاطر است که اکثر روانشناسان بالینی طرحواره درمانی را در ارتباط با خود طی کرده اند و به درمان تله های وجودی خود نیز پرداخته اند.

8. آیا شما فردی بردبار هست؟
در طول درمان ، روانشناسان باید عمیق ترین ، تاریک ترین افکار و ترس های مراجعان را کشف کنند تا به آنها در مقابله با مشکلاتشان کمک کند. با انجام این کار ، روانشناسان باید از قضاوت در مورد هر چیزی که گفته می شود خودداری کنند ، حتی اگر مغایر با باورهای شخصی و اخلاقی او باشد. علاوه بر این ، درمانگران باید با پیشرفت روز افزون و در مواقع عقب نشینی و دوره های عقب نشینی مراجعان صبور باشند.

9. آیا در حل معماها و معماها مهارت دارد؟
درمانگران خوب اغلب کسانی هستند که می توانند از منطق برای جمع آوری راه حل ها ، اغلب از اطلاعات محدود استفاده کنند. روانشناسان باید بتوانند از طریق داده های اضافی به بررسی علل اصلی ناراحتی بیماران بپردازند و تشخیص دقیقی را ارائه دهند.

10. آیا خلاق و انعطاف پذیر هست؟
روانشناسی به مهارت های تحلیلی نیاز دارد ، اما این یک هنر و علم در حال تحول است. مؤثرترین درمانگران باید آنقدر ذهن باز داشته باشند که بتوانند مفروضات قبلی در مورد رفتار انسان را به چالش بکشند و نظریات جدیدی را با تغییر جامعه در نظر بگیرند. ذهن انسان بسیار پیچیده و در حال تغییر است و روانشناسان باید به همان اندازه با یافته های جدید در این زمینه سازگار باشند.

تفاوت روانشناس بالینی و روانشناسی سلامت

روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت دو رشته مجزا در حوزه روانشناسی هستند. اگرچه گاهی اوقات به دلیل شباهت هایشان می توانیم آنها را اشتباه بگیریم، اما تفاوت های خاصی را ارائه می دهند که باید دانست. روانشناس بالینی روی چه چیزی می تواند کار کند؟ و یکی از سلامتی؟ آیا آنها مهارت های مشابهی دارند؟ آیا هر دوی شما می توانید تشخیص دهید؟ در این مقاله به حل این شبهات و سایر شبهات مربوط به تفاوت روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت خواهیم پرداخت.

تفاوت های قابل توجهی بین روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت وجود دارد. در واقع، آنها دو رشته هستند که اگرچه بازخورد و تعامل دارند، اما مستقل و به خوبی متمایز هستند. مهم‌ترین تفاوت‌های یکی و دیگری را تحلیل می‌کنیم: در میان سؤالات دیگر، به سؤالات زیر پاسخ خواهیم داد: آیا هر دو یک چیز را درمان می‌کنند؟ اهداف شما چه هستند؟ هر دو روی چه چیزی تمرکز می کنند؟ در سطح حرفه ای، هر چهره مسئول چه چیزی است؟

اهداف روانشناس بالینی

اهداف این دو رشته بسیار متفاوت است. در حالی که روانشناس بالینی سعی در شناسایی و اعمال اصول روانشناختی برای پیشگیری و درمان مشکلات روانی فرد دارد، هدف روانشناسی سلامت حفظ سلامت، پیشگیری و درمان بیماری و همچنین شناسایی علل مختلف منشاء بیماری است. به عبارت دیگر، برای درک کامل تفاوت‌های روان‌شناس بالینی و روان‌شناس سلامت، باید با این ایده اساسی بمانیم که روانشناسی بالینی پس از ظهور بیماری (یا بهتر بگوییم اختلال روانی) بیشتر مسئول درمان آن است. همچنین شامل تشخیص آن می شود، در حالی که روانشناسی سلامت بیشتر بر پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت متمرکز است.

افرادی که ممکن است به مراقبت های درمانی نیاز داشته باشند متفاوت هستند: از کودکان گرفته تا افراد مسن، از افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای گرفته تا افراد سالم، از افرادی که یک مشکل کاملا روانی دارند تا افراد دیگری که تأثیر آنها به افرادی ضعیف تبدیل شده اند.

اختلالات شخصیت و خلقی درمان می شوند؟ جه نوع اختلالاتی قابل درمان هستند؟ آیا درمان اضطراب یا افسردگی از طریق مشاوره با روانشناس بالینی امکان پذیر است؟ با راهکارهای درمانی روانشناسی بالینی آشنا شوید: