تعریف افسردگی

افسردگی یکی از انواع اختلالات روانی است که باعث کاهش شدید فعالیت در بیمار می شود و در واقع بیمار انگیزه ای برای انجام بیشتر کارها ندارد.

علائم افسردگی چیست؟

نشانه های افسردگی شامل چند بعد است که در ادامه به آنها می پردازیم.

خلق و خوی افسرده یکی از نشانه های افسردگی

یکی از مهم ترین نشانه های افسردگی تغییر در خلق و خوی فرد می باشد که این تغییرات به صورت غم و اندوه ظاهر می شود. فردی که دارای خلق و خوی افسرده می باشد در تمام طول روز این حالت را دارد. خلق و خوی افسرده توسط خود فرد بیمار با احساس غم، اندوه، پوچی و… نمایان می شود و یا توسط اطرافیان احساس می شود. گاهی خلق و خوی افسرده اینگونه خود را نشان می دهد که فرد احساس می کند بغض در گلو دارد و میل به گریه کردن دارد؛ گاهی نیز به بهانه های مختلف چه در تنهایی و چه در جمع دیگران گریه سر می دهد.

کاهش انرژی یکی از علائم افسردگی

از دیگر نشانه های افسردگی کاهش انرژی روانی و جسمانی در فرد می باشد. فرد افسرده هر روز احساس انرژی نداشتن یا همان کاهش انرژی را داشته و میلی به انجام هیچ فعالیتی ندارد. کاهش انرژی گاهی حتی در کلام و رفتار فرد دارای افسردگی ظاهر می شود به اینگونه که توان کلامی و رفتاری و خلقی فرد از میزان هنجار خارج می شود.

مطلب پیشنهادی : پادکست روانشناسی

کاهش مهارت ها در اثر افسردگی

از دیگر نشانه های افسردگی می توان به کاهش مهارت اشاره کرد. کاهش مهارت اینگونه است که فرد آنقدر میلی ندارد و گوشه گیر است که به مرور توان انجام مهارت های خود را نیز به خوبی قبل ندارد. برای مثال خانمی که در گذشته خوش سر و زبان بوده است، اکنون به علت افسردگی نمی تواند حتی در مقابل اتهامی که به او می زنند از خودش دفاع کند.  مقاله چگونه با افسردگی مبارزه کنیم را از دست ندهید.

 از دست دادن انگیزه یکی از نشانه های افسردگی

از نشانه های دیگر افسردگی این است که فرد دیگر انگیزه ی انجام کارها را ندارد. از دست دادن انگیزه به این شکل ظاهر می شود. که فرد حوصله و تلاش و پشتکار خود را از دست می دهد و از قبول کردن مسئولیت ها سر باز می زند. از آنجایی که افراد افسرده از چیزی لذت نمی برند، سعی می کنند تعداد مقاربت های جنسی خود را بالا ببرند تا به لذت برسند. از این رو می توان گفت گاهی افزایش شدید مقاربت جنسی می تواند از نشانه های افسردگی باشد.

کاهش حافظه یا فراموشی در اثر افسردگی

کاهش حافظه یا فراموشی یکی از دلایلی است که افراد افسرده همیشه از آن شکایت دارند. بنابراین کاهش حافظه و فراموشی میتواند یکی از دلایل افسردگی باشد. نمونه های مشابه برای افرادی که دچار کاهش حافظه یا فراموشی شده اند عبارتند از فراموش کردن چیز های معمولی، فراموش کردن کارهایی که قرار بوده است انجام بدهند، فراموش کردن واژه ها و یا اسم های معمولی و فراموش کردن نام اشخاصی که می شناسند. فرد افسرده در حین حرف زدن وقفه می کند و یا اینکه پس از 5 تا 10 دقیقه حرف زدن فراموش می کند که چه می خواسته بگوید. البته گاهی می توان فراموش کردن جمله را به حساب اضطراب گذاشت.

مشکل تمرکز حواس یکی از نشانه های افسردگی

مشکل تمرکز حواس معمولا به صورت مشکل در اندیشیدن و یا حتی داشتن تردید های تکراری ظاهر می شود. مشکل تمرکز حواس در بعضی افراد به اینگونه ظاهر می شود که فرد قبلا می توانست بدون هیچ مشکلی دو سه ساعت حرف بزند ولی الان بعد از ده دقیقه صحبت کردن موضوع صحبت را فراموش می کند.

نشخوار فکری (Rumination) در اثر افسردگی

نشخوار فکری یکی از نشانه های افسردگی می باشد. نشخوار فکری همانند جویدن آدامس می باشد که آنرا از غرب دهان به شرق دهان می چرخانیم. بنابراین می توان گفت نشخوار فکری اینگونه است که موضوعی را از غرب ذهن به شرق ذهن ببریم و اینکار را بارها تکرار کنیم. به عنوان مثال به اتفاقی را که یک ماه پیش رخ داده است، فرد الان ساعت ها فکر کند. می توان گفت نشخوار فکری باعث می شود فرد به جای تمرکز به راه حل، توجه خود را درگیر علائم و علل یک پریشانی و دلایل آن کند.

احساس گناه ناشی از افسردگی

احساس گناه از لحاظ عاطفی در افراد افسرده بسیار قوی است. فرد افسرده فکر می کند باعت تمام ناراحتی ها و اتفاقات بد و عامل بدبختی اطرافیان و عزیزانش می باشد و از این رو احساس گناه می کند.

ناامیدی در اثر افسردگی

از دیگر نشانه های افسردگی می توان به ناامیدی اشاره کرد. ناامیدی باعت می شود فرد نسبت به آینده امیدی نداشته باشد. گاهی افسردگی آنقدر در فرد زیاد می باشد که احساس می کند در یک بن بست قرار دارد و هیچوقت نمی تواند از آن بیرون آید. ناامیدی و افسردگی باعث سرد شدن ذهن فرد نسبت به رویاهایش می شود و بدین ترتیب افکار افسرده و منفی به مغزش فشار می آورند.

پرخاشگری ناشی از افسردگی

پرخاشگری یکی دیگر از نشانه های افسردگی می باشد. پرخاشگری در روانشناسی و دیگر علوم رفتاری یعنی رفتاری که منجر به آزار و درد شود. گاهی فرد از شدت افسردگی پرخاشگر می شود و به دیگران حمله می کند و یا فحش می دهد و در نهایت به اطرافیان آسیب می زند. از آنجایی که افسردگی اشکال مختلفی دارد پس نباید تصور کرد که فرد افسرده فقط در گوشه ای کز می کند. از این رو می توان گفت تعدادی از افسرده ها شخصیت تهاجمی دارند.

اختلالات خواب از نشانه های افسردگی

کاهش یا افزایش خواب می تواند از علایم افسردگی باشند. طبق آمار سه چهارم افراد افسرده از بی خوابی رنج می برند. افسردگی در افراد به این گونه است که فردی که در گذشته هفت یا هشت ساعت می خوابید، اکنون نمی تواند دو یا سه ساعت بخوابد و با کوچکترین صداها از خواب می پرد و بعد از آن یا خوابش نمی برد یه به سختی به خواب می رود. در برخی افراد نیز افسردگی باعث افزایش خواب می شود. به اینگونه که فرد افسرده در طول شبانه روز بمدت ده تا دوازده ساعت می خوابد و باز هم احساس خواب آلودگی دارد. این افراد در تمام مدت خوابشان، خواب می بینند و به همین دلیل مغزشان فعال بوده و در واقع فقط جسم آنها استراحت می کند.

 کم خوری و پرخوری در اثر افسردگی

کم خوری و پر خوری از علائم افسردگی می باشند. پر خوری و کم خوری در افراد باعث افزایش و یا کاهش وزن می شود و این تغییرات بدون رژیم گرفتن صورت می گیرند. کم خوری در افراد افسرده به این گونه است که اشتهای خوردن غذای خود را از دست می دهند و یک چهارم غذایی را که به راحتی می خورد را به سختی می خورد. گاهی افسردگی باعث پرخوری در افراد می شود. پر خوری در افراد افسرده به اینگونه است که چند برابر گذشته غذا می خورد و چند بشقاب غذا هم آنها را سیر نمی کند. دلیل پرخوری در افراد افسرده می تواند این باشد که غذا به دهن این افراد مزه نمی کند و از این رو پر خوری می کنند.

بر هم خوردن نظم قاعدگی در در خانم ها در اثر افسردگی

یکی از نشانه های افسردگی در خانم ها بر هم خوردن نظم قاعدگی می باشد. به این شکل که افسردگی باعث می شود که قاعدگی زودتر یا دیر تر در زنان افسرده ایجاد شود. گاهی نیز افسردگی باعث می شود طول مدت قاعدگی هم نسبت به حالت عادی کم یا زیاد شود.

فکر کردن به خودکشی و اقدام به آن در اثر افسردگی

گاهی افسردگی باعث می شود فرد به خودکشی فکر کند و یا حتی به آن اقدام کند. فکر کردن به خودکشی به اینگونه است که فرد با خود فکر می کند مردن از زندگی کردن برایش مفید تر است و اکثر اوقات آرزوی مرگ دارد. در بسیاری از موارد اگر افسردگی به موقع درمان نشود ممکن است فرد اقدام به خودکشی کند. درباره درمان افسردگی بدون دارو بیشتر بدانید.

کاهش اعتماد به نفس در اثر افسردگی

کاهش اعتماد به نفس یکی از نشانه های افسردگی می باشد. کاهش اعتماد به نفس به این گونه است که فرد خودش را موجودی کم ارزش می داند و احساس می کند فرد مفیدی نیست و همین باعث می شود فعالیت مفیدی انجام ندهد. گاهی کاهش اعتماد به نفس آنقدر زیاد می شود که فرد فکر می کند در هیچ کاری نمی تواند موفق باشد.

عوامل و ریشه های افسردگی

افسردگی دلایل مختلفی دارد که به بررسی هرکدام می پردازیم.

فرو خوردن خشم یکی از دلایل افسردگی
فرو خوردن خشم یکی از دلایل افسردگی می باشد. به اینگونه که ما وقتی نمی توانیم خشم خود را بروز دهیم  و پرخاشگری کنیم، به مرور زمان این خشم ها انباشته می شود و ما افسرده می شویم.

افسردگی ناشی از الگوی یادگیری
الگوی یادگیری یکی از علل ایجاد افسردگی عمومی در فرد می باشد. الگوی یادگیری به این معنا می باشد که فرد خلق و رفتار افسرده را از بزرگان خود الگو برداری میکند. کودک از پدر و مادر خود یاد می گیرد که در برابر اتفاقات استرس زا چگونه برخورد کند؛ که این برخورد به دو گونه ی، پاسخ افسرده وار و یا پاسخی مبتنی بر سازگاری می باشد.

علل زیستی شیمیایی افسردگی
علل زیستی شیمیایی از دیدگاه بسیاری از روانشناسان و روانپزشکان از دلایل اصلی افسردگی می باشد، به این مقهوم که می گویند افسردگی ریشه ی بیوشیمیایی دارد. یعنی به علت وجود تغییرات شیمیایی در مغز و اعصاب افسردگی بوجود می آید.

افسردگی در اثر ژنتیک یا وراثت
در اینکه ژنتیک می تواند زمینه ای برای افسردگی باشد شکی نیست. اما نمی توان گفت اگر پدر و مادری افسرده باشند حتما فرزند آنها نیز افسرده می شود.

انواع افسردگی

افسردگی یک شکل رایج می باشد ولی به دلیل شدت و انواع مختلف آن، موضوع پیچیده می شود. به دلیل فرق میان افسردگی واقعی و ناراحتی های روزمره ای درک افسردگی سخت می شود.

در ادامه به بیان انواع افسردگی در 6 مقوله خاص می پردازیم.

اختلال افسردگی اساسی
زمانی روانشناس اختلال افسردگی اساسی را تشخیص می دهد که فرد در اکثر ساعاتی که بیدار است احساس ناامیدی و غمگینی میکند. اختلال افسردگی اساسی می تواند ارثی باشد و یا اصلا سابقه ی وراثتی نداشته باشد. اختلال افسردگی اساسی معروف ترین نوع افسردگی می باشد و در  کشور آمریکا در هر سال 7 درصد مردم را شامل می شود. اختلال افسردگی اساسی دارای علائمی از قبیل احساسات عمیق غمگین، بی ارزشی و احساس گناه می باشد. اگر علائم این اختلال اساسی درمان نشوند به صورت مداوم تشدید می یابند.

افسردگی خویی
افسردگی خویی حتی شدید تر از افسردگی اساسی می باشد. علائم افسردگی خویی مزمن می باشد و کوتاه مدت نیست. شدت علائم افسردگی خویی کمتر از افسردگی اساسی می باشد ولی زمان آن بیشتر طول می کشد. افسردگی خویی به این دلیل سخت می باشد چون افرادی که به آن مبتلا هستند باید یاد بگیرند با احساس افسردگی مدت زمان طولانی زندگی کنند.

اختلال دو قطبی
ممکن است اختلالات دو قطبی اول به شکل افسردگی اساسی به نظر برسد ولی در بلند مدت علائم اختلالات دوقطبی متفاوت می شود. همان گونه که گفتیم اختلال دو قطبی به شکل افسردگی اساسی شروع می شود، اما بعدا به صورت یک دوره ی مانیا، به انرژی زیاد و احساسات سرخوش تبدیل می شود. این حالت ها ممکن است در سال دوسه بار رخ دهد و یا اینکه در هر هفته چند بار صورت گیرد. تشخیص اختلال دوقطبی می تواند دشوار تر از تشخیص افسردگی اساسی برای روانشناس باشد، به این دلیل که نیازمند این است که پزشک باید مانیای کامل و چرخه ی کامل افسردگی را مشاهده کند.

افسردگی سایکوتیک (افسردگی روانی)

می توان گفت افسردگی سایکوتیک (افسردگی روانی) همان افسردگی اساسی می باشد به اضافه ی اینکه شامل نوعی روان پریشی نیز می باشد. در افسردگی سایکوتیک امکان دارد ارتباط افراد با دنیای واقعی متوقف شود و این توقف می تواند شامل توهم، هذیان و یا پارانویا باشد. البته همیشه روان پریشی دلیل بر افسردگی نمی باشد. چیزی که افسردگی سایکوتیک را متفاوت می کند این می باشد که فرد روان پریشی اش را با درون مایه ی افسردگی و بی ارزش بودن تجربه می کند.

کسانی که دچار افسردگی سایکوتیک (افسردگی روانی) هستند ممکن است به خاطر احساساتشان خجالت بکشند و به این دلیل آن را پنهان کنند.

افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان می تواند به دلیل تغییرات هرمونی پس از زایمان باشد. یکی دیگر از دلایل اصلی افسردگی پس از زایمان می تواند مراقبت از نوزاد و مسئولیت های آن باشد. اگر پس از زایمان احساس اضطراب، نوسانات خلقی و بی خوابی برطرف نشود، امکان ایجاد افسردگی پس از زایمان بالا می رود.

اختلال عاطفی فصلی یکی از انواع افسردگی

می توان گفت اختلال عاطفی فصلی می تواند به دلیل تغییر فصل صورت گیرد. اختلال فصلی هرسال یکبار و در یک زمان خاص برای فرد اتفاق می افتد ، ولی میتواند برای هر فرد زمان مشخصی داشته باشد. رایج ترین زمان اختلال عاطفی فصلی در طول ماه های زمستان می باشد. اختلال عاطفی فصلی باعث می شود که انرژی بیمار گرفته شود و در او نواسانات خلقی ایجاد می کند. علت اصلی اختلال فصلی در زمستان کمبود نور می باشد که گاهی می توان با فتوتراپی درمان شود.

درمان افسردگی

چنانچه افسردگی در مراحل اولیه شناسایی شود، درمان فرد با استفاده از دارو با توجه به تشخیص روانشناس، شرکت در  جلسات هفتگی روانشناسی با پزشک و یا حتی تغییر در سبک زندگی بهبود پیدا می کند. اما اگر برای درمان افسردگی فرد هیچ اقدامی صورت نگیرد در دراز مدت بیماری فرد رشد کرده و پیامد های خطرناکی را برای فرد و اطرافیان او خواهد داشت.