کنترل درونی و بیرونی فرزند

کنترگری در خانواده

دکتر رقیه زراعتی روانشناس تربیتی، مشاور کودک ،نوجوان ، والد

سلام سلام وقت به خیر . در مورد انواع سبک فرزند پروری مطالبی رو با هم مرور کردیم. دیدیم که بهترین سبک ، مقتدرانه است .که قانون و  عشق هر دو بالا هستند انواع کنترل:  درونی و بیر‌ونی رو بررسی کردیم.  امروز می‌خواهیم ببینیم والدین چه طور کنترلگری می‌کنند و این کنترلگری چه اثرات منفی روی فرزندان دارد ؟

کنترل گری والدین می‌تواند تأثیرات مخربی بر رشد و سلامت روانی فرزندان داشته باشد. والدین کنترل گر معمولاً با روش‌های مختلفی اقدام به کنترل کودکان، نوجوانان و بزرگسالان می‌کنند. این والدین می‌توانند بر روی رفاه و رفتارهای عاطفی کودکان، کاهش استقلال، کاهش توانایی حل مسئله در کودکان و کنترل استرس، تأثیر بگذارند. حالا ببینیم نشانه های والدین کنترلگر چیست؟ایجاد و القای احساس گناه یا شرم به فرزندان: والدین کنترل‌گر با بیان جملاتی مثل: «تو به خاطر انجام فلان کار حتما خودت را نخواهی بخشید» یا «تو مرا دوست نداری چون بهمان کار را انجام نمی‌دهی»، در کودکان خود احساس شرم و گناه را ایجاد می‌کنند.در نظر گرفتن پاداش: هر گاه کودکان والدین کنترل‌گر رفتارهایی یا کارهایی را انجام دهند که مطابق میل و سلیقه والدینش باشد، جایزه‌ای را برای او در نظر می‌گیرند.تشویق نکردن هویت توفیق در فرزند.  کودکان به مرور هویت مستقل خود را می‌سازند و اگر در این راستا، با بی‌توجهی والدین خود مواجه شوند، تبدیل به نسخه دیگری از والدین خود می‌شوند تا از این طریق مورد پذیرش قرار بگیرند.نشان ندادن همدلی و در نظر گرفتن تنبیه: والدین کنترل‌گر معمولاً در مقابل اشتباهات فرزندان خود، تنبیه‌هایی را در نظر می‌گیرند که با اندازه اشتباه و خطا اصلاً همخوانی ندارد.تعیین قوانین سخت و غیر قابل دسترس: پدر و مادر کنترل‌گر معمولاً برای کودکان خود قوانینی را در نظر می‌گیرند که سر باز زدن از آن‌ها، تبعات سختی به همراه دارددخالت در همه امور زندگی: دخالت و تصمیم‌گیری در همه ابعاد زندگی فرزندان، از مشخص‌ترین و بارزترین نشانه‌های والدین کنترل‌گر است.ای بابا ! حالا ببینیم تأثیرات والدین کنترل‌گر بر رشد عاطفی و روانی فرزندان چیست؟کاهش اعتماد به‌نفس و ناتوانی در تصمیم‌گیری از مهمترین اثرات است .تأثیر بر آینده شغلی کودکان: والدین کنترل‌گر می‌توانند به رشد اجتماعی کودکان آسیب بزنند و چالش‌ها و پیامدهایی در آینده شغلی آن‌ها ایجاد کنندمی‌بینیم که کنترلگری والدین اثرات بدی روی حال و آینده فرزندان دارد .حالا نشانه های رفتاری کنترلگری والدین رو با هم بررسی می‌کنیم.نشانه‌های رفتاری والدین کنترل‌گر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:نظارت  مستمر: نظارت بیش از حد بر فعالیت‌ها و رفتارهای روزانه فرزندان، از جمله تفریحات، دوستان، نمرات و حتی علاقه‌مندی‌ها.تصمیم‌گیری به جای فرزندان: والدین کنترل‌گر معمولاً تصمیمات کوچک و بزرگ را به جای فرزندان خود می‌گیرند و به آن‌ها اجازه نمی‌دهند که استقلال خود را تجربه کنند.محدود کردن فعالیت‌ها و علایق: والدین کنترل‌گر تمایل دارند تا فعالیت‌ها و علاقه‌مندی‌های فرزندان خود را به منظور تطابق با انتظارات و معیارهای خود محدود کنند.تنظیم برنامه‌های روزانه: والدین کنترل‌گر برنامه‌های روزانه فرزندان خود را بدون توجه به نیازها و تمایلات شخصی آن‌ها تنظیم می‌کنند.تهدید به تنبیه: استفاده از تهدید به تنبیه برای کنترل رفتارهای فرزندان.سرزنش مداوم: سرزنش و انتقاد مداوم از فرزندان برای اشتباهات کوچک و بزرگ، که می‌تواند احساس ناکارآمدی و کم‌ارزشی را در آن‌ها ایجاد کند.عدم احترام به حریم خصوصی: والدین کنترل‌گر ممکن است به حریم خصوصی فرزندان خود احترام نگذارند و همواره در تلاش باشند تا همه چیز را درباره آن‌ها بدانند.استفاده از احساس گناه: والدین کنترل‌گر ممکن است از احساس گناه برای کنترل رفتارهای فرزندان استفاده کنند، مثلاً با جملاتی مثل «تو مرا ناراحت کردی» یا «اگر به حرف من گوش ندهی، دلم میشکنه».”چوب خدا صدا نداره!”امان از کنترلگری! که میتونه هویت ناسالمی را در فرزندان ایجاد کند.اما یه سوال : آیا فرزندان هم کنترل گر می‌شوند؟! در مقاله بعد به این سوال جواب می‌دهیم.